คนไร้บ้านหลายล้านคนในอินเดีย “ไม่มีที่ไป”

คนไร้บ้านในอินเดียกำลังรอรับอาหารในช่วงปิดประเทศ 21 วันเพื่อลดการแพร่กระจายของไวรัสโคโรน่า ที่มาภาพ: REUTERS/Danish Siddiqui

เมื่อท้องถนนถูกทิ้งร้าง แม้แต่การขอทานก็ไม่ใช่ทางเลือก

ในย่านแออัดแห่งหนึ่งในกรุงนิวเดลี คนไร้บ้านหลายร้อยคนต่อคิวรออาหาร ในขณะที่อาสาสมัครตักข้าวและถั่วจากถังหลังรถตู้ให้ มีคนเพียงหยิบมือในฝูงชนเหล่านี้ที่ใส่หน้ากากอนามัย ไม่มีน้ำยาล้างมือ อ่างล้างมือ หรือการเว้นระยะห่างใดใดให้เห็น

“ฉันต้องการอาหาร” คนไร้บ้านคนหนึ่งกล่าว

“ถ้ายืนห่างกัน ก็อาจจะมีคนมาลัดคิว”

อาสาสมัครกล่าวว่านี่คือภาพที่เห็นกันทุกเมื่อเชื่อวันทั่วอินเดีย เพราะคนใช้แรงงานและคนเก็บขยะซึ่งส่วนมากเป็นคนไร้บ้าน ไม่ก็จนเกินกว่าจะซื้ออาหารกิน คือกลุ่มคนที่ได้รับผลกระทบรุนแรงที่สุดจากการปิดประเทศเพื่อลดการแพร่กระจายของไวรัสโคโรน่า 

มีคนไร้บ้านในอินเดียอยู่ประมาณสี่ล้านคนและคนเหล่านี้ไร้ซึ่งหนทางทำมาหากิน ตั้งแต่อินเดียประกาศปิดประเทศเมื่อวันที่ 25 มีนาคม เมื่อท้องถนนถูกทิ้งร้าง แม้แต่การขอทานก็ไม่ใช่ทางเลือก

“ความจำเป็นอย่างเร่งด่วน”

คนไร้บ้านและแรงงานรายได้น้อยหลายคนเตร็ดไตร่ไร้จุดหมาย บางคนได้ที่พักในศูนย์พักพิงคนไร้บ้านที่คนนอนเรียงกันเป็นตับ เมืองอย่างเดลีและเจนไนมีศูนย์พักพิงคนไร้บ้านอยู่หลายแห่ง แต่ในเมืองอื่นๆเช่นมุมไบ คนไร้บ้านต้องแออัดอยู่บนท้องถนน ตอนนี้รัฐบางแห่งก็พยายามตั้งเต็นท์ให้คนไร้บ้านในสวนสาธารณะ โรงเรียน หรือพื้นที่ว่างอื่นๆ

รัฐบาลเดลีกล่าวเมื่ออาทิตย์ที่แล้วว่าทุกคนต้องทำตามหลักการเว้นระยะห่างทางสังคม (social distancing) “อย่างเคร่งครัด” ซึ่งรวมถึงศูนย์คนไร้บ้านกว่าสองร้อยแห่งในเมืองด้วย แต่สำนักข่าวรอยเตอร์สไปเยี่ยมศูนย์คนไร้บ้านมาสี่แห่ง และพบว่าทุกแห่งไม่สามารถทำตามคำสั่งรัฐบาลได้เพราะมีคนมาขอความช่วยเหลือมากมายเหลือเกิน

“จะให้เราเว้นระยะห่างทางสังคมกันยังไง ถ้าเราเว้นก็หมายความว่าเราต้องไล่คนหลายคนออกไป” ผู้จัดการศูนย์คนไร้บ้านที่มีคนไร้บ้านอยู่กว่า 500 คนกล่าว 

รัฐมนตรีการบริหารตัดการเมืองกล่าวในวันที่ 28 มีนาคม สี่วันหลังจากปิดประเทศ ว่ามี “ความจำเป็นอย่างเร่งด่วน” ที่รัฐบาลทุกรัฐต้องช่วยเหลือคนไร้บ้าน ในขณะที่รัฐบาลจัดสรรงบประมาณราว 22,600 ล้านเหรียญสหรัฐ (ราวเจ็ดแสนห้าหมื่นล้านบาท) เป็นเงินช่วยเหลือโอนให้โดยตรงและเป็นค่าอาหารให้คนจน แต่งบประมาณดัวกล่าวก็ไม่ได้ชัดเจนว่าคนไร้บ้านจะได้รับความช่วยเหลืออะไรบ้าง เพราะคนไร้บ้านส่วนมากไม่ได้มีเอกสารยืนยันตัวตน

เปราะบางอย่างที่สุด

แพทย์และผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพต่างกล่าวว่าคนไรบ้านเป็นกลุ่มหนึ่งที่เสี่ยงต่อไวรัสโควิดที่สุด เพราะคนไร้บ้านหลายคนมีโรคประจำตัวอยู่แล้วอย่างวัณโรค และอัตราการตายของคนไร้บ้านก็สูงกว่ากลุ่มประชากรอื่นๆ แพทย์คนหนึ่งกล่าวว่า “จะให้คนที่ไม่มีบ้านกักตัวได้อย่างไร หรือจะให้คนที่นอนติดกันสิบคนในห้องแคบๆกักตัวได้อย่างไรกัน”

หากไวรัสโคโรโน่แพร่กระจายท่ามกลางผู้คนเหล่านี้ นี่จะเป็นเรื่องสะเทือนขวัญยิ่ง ท่ามกลางโรคระบาดใดๆก็ตาม นี่คือกลุ่มคนที่จะได้รับผลกระทบกลุ่มแรก

คนไร้บ้านบนท้องถนนมองไวรัสโคโรน่าด้วยความปลงตก

“พวกเราบางคนจะตาย บางคนจะมีชีวิตอยู่และทนทุกข์ต่อไป”

“เรามันคนจน เราถูกทิ้งไว้ให้ตายที่นี่ ชีวิตเราไม่ได้มีคุณค่าอะไรกับใคร”

คนไร้บ้านคนหนึ่งกล่าว

ที่มา: https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-india-homeless/some-of-us-will-die-indias-homeless-stranded-by-coronavirus-lockdown-idUSKBN21J56D