วีดีโอสารคดี 6 นาทีครึ่งถ่ายทอดเรื่องราวการใช้ชีวิตของผู้หญิงไร้บ้านในอเมริกา ตั้งแต่การนอน การอาบน้ำ และช่วงที่เป็นประจำเดือน
วีดีโอชิ้นนี้ถูกโพสต์ลงในเพจ Bustle ซึ่งมียอดวิวถึง 36 ล้านครั้ง(ถ้าใครอยากดูผ่านวีดีโอกดดูได้เลย) สารคดีเปิดเรื่องด้วยเรื่องราวของไคล์ลาห์ หญิงสาวเจาะรูจมูก สักบริเวณแขน ไว้ทรงผมเดดล๊อค แต่งตัวออกแนวฮิบฮอบ เดินอยู่บนท้องถนน
“ฉันคิดว่าการใช้ชีวิตข้างถนนเป็นเรื่องยากลำบากมาก โดยเฉพาะเมื่อเราเป็นผู้หญิง”
“ถ้าคุณเป็นผู้หญิง คุณต้องการให้หน้าคุณสะอาด คุณชอบอะไรที่มันรู้สึกดี ไม่มีกลิ่นเหม็น แต่ช่วงเวลาของการใช้ชีวิตข้างถนนมันไม่ใช่เวลาที่ดีสำหรับเราเลย มันเป็นช่วงเวลาที่ยากลำบาก และไม่สบายเอาซะเลย”
จากนั้นภาพก็ฉายให้เห็นว่าเธอกำลังล้างหน้าในห้องน้ำสาธารณะ พร้อมเสียงของเธอบอกเล่าว่า “ทุกวันฉันตื่นนอนมาทำกิจวัตรประจำวัน เพราะไม่มีใครต้องการมีกลิ่นตัวใช่ไหมล่ะ มันเป็นเรื่องใหญ่ ฉันใช้เวลากับมันพอสมควร”
ไคล์ลาห์ หญิงสาววัย 27 ปี ใช้ชีวิตเป็นคนไร้บ้านมาจะเข้า 8 ฤดูหนาวแล้ว
ภาพตัดมาให้เห็นว่าเธอนอนข้างถนนเห็นรอยแผลที่คิ้วขวาของเธอ และรอยสักบนใบหน้า เธอเล่าว่า “เราเติบโต ผ่านช่วงวัยเด็กอย่างลำเข็ญ แม่ฉันเป็นเหยื่อของความรุนแรงในครอบครัว และเธอพยายามพาเราฝ่าออกมา ฉันเข้าไปอยู่ในวัฏจักรความรุนแรงนั้น เธอพยายามดูแลปกป้องฉันเสมอมา แต่ฉันไม่ต้องการอยู่ในวัฏจักรแบบนี้ ฉันไม่สามารถอยู่ได้ ฉันออกจากบ้านมาตั้งแต่อายุ 10 ขวบ และดูแลตัวเองมาโดยตลอด ไม่มีอะไรทำให้ฉันกลับบ้าน ไม่ว่าแม่จะต้องการหรือไม่ต้องการฉันก็ตาม นี่แหละคือสิ่งที่เกิดขึ้นกับฉัน”
ภาพตัดมาที่เธอกำลังจูงสุนัขข้ามถนน พร้อมสถิติตัวเลขที่ขึ้นมาว่า “คนไร้บ้านในอเมริการ้อยละ 39.7 เป็นผู้หญิง ไม่มีที่พักพิงต้องอาศัยอยู่ข้างถนนจำนวน 50,000 คน”
“ถ้าคุณไม่เป็นตะคริวก็โชคดีไป บางทีอาจจะได้ขวดน้ำ หรือน้ำอุ่นจากสตาร์บัค หรืออะไรบางอย่างก็ได้ หรือขโมยยา Motrin มันออกจะตึงเครียดหน่อยๆ พอความคิดมันผุดขึ้นมา คุณก็กำลังวิ่งและหยิบฉวยสิ่งที่คุณต้องการ”
ในระหว่างเล่าภาพก็ตัดสลับให้เราเห็นคนไร้บ้านผู้หญิงที่หลากหลายมากขึ้น
จากนั้นเป็นคำให้สัมภาษณ์ของ จูลิสสา เฟอร์เรอรัส สมาชิกสภาเมืองนิวยอร์ก ซึ่งบอกว่า “ทุกเดือนพวกเธอต้องเผชิญกับสถานการณ์วิกฤต คุณไม่ควรจะต้องตัดสินใจระหว่างเอาผ้าอนามัยหรือข้าวกลางวัน”
ภาพตัดมาที่คอท์ดนีย์หญิงไร้บ้านอีกคนให้สัมภาษณ์ว่า
“ ผ้าอนามัยกล่องใหญ่ราคาตกอยู่ที่ 10 ดอลลาร์ ซึ่งราคามันเท่ากับเราหาได้ครึ่งวันเลยนะ”
“ฉันจะใช้ผ้าอนามัยเท่าที่ฉันต้องการเท่านั้น แต่นั้นก็ทำให้ฉันไม่เหลืออะไรเลย ไม่สามารถซื้อของกินได้” วิคตอเรีย คนไร้บ้านหญิงอีกคนหนึ่งกล่าว
“ผ้าอนามัยที่ถูกสุดตรงวอลกรีน เล็กสุด ราคาอยู่ที่ 7 ดอลลาร์ ราคาแพงกว่าฉันและสามีใช้ซื้ออาหารกินด้วยกันเสียอีก ฉันต้องใช้มันให้คุ้มค่าที่สุด ทำความสะอาด ใช้ซ้ำ จนใช้ไม่ได้แล้ว” อเล็กซา หญิงไร้บ้านให้สัมภาษณ์โดยมีสุนัขอยู่ข้างกาย
จูลิสสา เฟอร์เรอรัส สมาชิกสภาเมืองนิวยอร์ก เสริมประเด็นนี้ว่า เป็นเรื่องที่แย่มากๆ มันไม่ใช่แค่ว่าต้องจัดหาสินค้าให้กับคนที่ต้องการมัน แต่มันเป็นการคืนศักดิ์ศรีให้ผู้หญิง
จากนั้นสารคดีได้ฉายแผนภาพข้อมูลว่า ราคาเฉลี่ยผ้าอนามัยแบบรองพื้นในอเมริการาคาประมาณ 5.84 ดอลลาร์ต่อแพ็ค ส่วนแบบสอดตกอยู่ 7.62 ดอลลาร์ต่อแพ็ค ในหนึ่งปีผู้หญิงมีค่าใช้จ่ายในการใช้ผ้าอนามัยแบบแผ่นประมาณ 70 ดอลลาร์ และแบบสอดตกอยู่ประมาณ 90 ดอลลาร์ ( 1 ดอลลาร์เฉลี่ยอยู่ที่ 35 บาท)
ภาพตัดมาที่ ไคล์ลาห์ อีกครั้ง เธอเล่าพร้อมสาธิตการชำระล้างกายว่า เธอมักจะใช้ห้องน้ำในที่จอดรถ สวนสาธารณะ หรือสถานที่ที่มีห้องน้ำสาธารณะ เธอมักจะมาที่สวนสาธารณะทอมกินส์สแควร์ ทำความสะอาดร่างกายที่อ่างล้างหน้า ถ้าได้แก้วน้ำแมคโดนัลด์ขนาดใหญ่ เธอจะเติมน้ำให้เต็มแก้วแล้วกวักน้ำใช้ทำความสะอาดบริเวณอวัยวะเพศปิดลับบนโถส้วมจากนั้นใช้สบู่ถู เธอบอกว่ามันเป็นการชำระล้างกายที่ดีมาก เป็นวิธีทำความสะอาดบริเวณลับได้ดีที่สุด
จากนั้นสารคดีดำเนินเรื่องให้เราเห็นว่า คนไร้บ้านหญิงในอเมริกาทำอย่างไรเมื่อขาดแคลนผ้าอนามัย โดยตัดสลับไปมาคนไร้บ้านหญิงหลายคนได้แก่ อเล็กซา แอสชีย์ เจส ดอนน่า วิคตอเรีย ซึ่งน่าสนใจว่าหญิงไร้บ้านทั้งหมดนี้มีตั้งแต่วัยเด็กยันคนแก่
“ถ้ามีเวลาน้อย ไม่กี่นาที ฉันมักจะใช้กระดาษผ้า หรือกระดาษชำระในห้องน้ำหรืออะไรทำนองนั้นทำความสะอาด” อเล็กซากล่าว
“มันเหมือนผ้าเช็ดปากในร้านอาหาร แต่มันแผ่นใหญ่ สำลีก้อนก็โอเค แผ่นแต่งหน้าก็ได้ บางทีก็ใช้ถุงเท้าพันเป็นลูกบอล ซัก บิด ใช้ซ้ำวนไปประมาณ 4 ครั้งต่อวัน” แอสชีย์ และเจส กล่าว
“ฉันใช้กระดาษชำระ หรือถุงพลาสติก ถุงเท้า หรือถ้าไม่มีอะไรก็นั่งอยู่อย่างนั้นจนกว่าจะมีอะไรนั่นแหละ” ดอนน่า กล่าว
“ฉันใช้เสื้อกล้ามเก่ามาพันกัน” วิคตอเรีย กล่าว
ภาพตัดมาที่ไคล์ลาห์ อีกครั้ง พร้อมสาธิตวิธีการทำผ้าอนามัยที่เธอเรียนรู้มาด้วยตัวเอง
“เมื่อได้ผ้าอนามัยมา ฉันอยากจะใช้มันให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ เพราะมันแพง และแน่นอน คุณต้องล้างมือก่อนเป็นอันดับแรก จากนั้นลอกแผ่นออกมา ม้วนถ้ามันยาวมัดปลาย แล้วสอดมันเข้าไป”
“การทำแบบนั้น มันทำให้เกิดการติดเชื้อ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบางกรณีที่ผู้หญิงใช้ผ้าอนามัยซ้ำ หรือนานเกินกว่ากำหนด ทำให้เกิดอาการแน่นิ่งจากการได้รับสารพิษ( toxic shock symdrome) มันคือประเด็นสุขภาพ” จูลิสสา เฟอร์เรอรัส กล่าว
จากนั้นสารคดีได้ขึ้นตัวหนังสือบรรยายว่า เมืองนิวยอร์กเป็นเมืองแรกที่มีการเรียกร้องให้คุก โรงเรียนรัฐ และศูนย์พักพิงคนไร้บ้านมีการแจกจ่ายผ้าอนามัย
จูลิสสา เฟอร์เรอรัส กล่าวอีกว่า “น่าเสียดายที่ไม่มีนโยบายที่ชัดเจนเกี่ยวกับเรื่องนี้ หรือมีสถานที่ที่ทำให้ผู้หญิงเข้าถึงผ้าอนามัย”
“ยังมีคนไร้บ้านแตกต่างกันไปหลายระดับ มีผู้หญิงในศูนย์พักพิง มีผู้หญิงในสถานีรถไฟใต้ดิน มีผู้หญิงที่นอนในสวนสาธารณะ”
“ทำไมเราถึงจำเป็นต้องออกกฎหมาย เพียงแค่เปลี่ยนนโยบาย ที่มันเป็นอยู่นั้นมันเป็นกฎหมายเรื่องที่ดิน”
ในช่วงท้ายสารคดีได้ทำให้เราเห็นถึงความเห็นของคนไร้บ้านหญิงอันหลากหลายทั้งเรื่องศูนย์พักพิงฯ และวาทกรรมเรื่องคนไร้บ้านหญิงสกปรก
“ฉันเคยอยู่ในศูนย์พักพิง แต่ไม่เคยไปอีกเลย คือฉันไม่ได้เป็นคนติดยา ติดเหล้าแล้ว แต่ที่ศูนย์ก็ตีตราให้ฉันเป็นแบบนั้น” วิคตอเรีย กล่าว
“เมื่อฉันอยู่ข้างถนน ฉันรู้สึกปลอดภัยกว่าอยู่ที่ศูนย์พักพิง ฉันไม่ไปแน่ๆ ฉันเลือกที่จะอยู่ข้างถนน” คนไร้บ้านหญิงนิรนาม กล่าว
“คุณอยากรู้สึกสะอาดเหมือนคนอื่น คุณรู้ว่าฉันหมายถึงอะไร” ดอนน่า กล่าว
สารคดีปิดท้ายที่ไคลล่าห์พร้อมคำกล่าวที่ว่า
“ฉันชอบมาอยู่ข้างนอก ทุกคนมีเรื่องราวของตนเอง คุณไม่ได้รู้จักทุกคนไปหมด ทุกคนมีเหตุผลในการทำสิ่งต่างๆ และนี่คือเรื่องราวของฉัน ก็แค่นั้น”
