คนไร้บ้านคือใคร มาจากไหน แล้วเหตุใดจึงไร้บ้าน
ก็เหมือนกับชีวิตมนุษย์ที่หนทางลดเลี้ยวเคี้ยวคด ชีวิตเราไม่เคยตรงไปตรงมา แผนการชีวิตผิดพลาดได้เสมอ ปัจจัยต่าง ๆ มากมายสามารถถาโถมเข้ามาในชีวิต ทั้งที่เราคาดถึงและคาดไม่ถึง และแปรเปลี่ยนชีวิตเรา ชีวิตของคนไร้บ้านก็เช่นกัน
ต่อไปนี้คือสาเหตุบางสาเหตุที่ส่งผลให้คนไร้บ้านได้
1.อาชีพไม่มั่นคง รายได้น้อย
คนจำนวนมากกลายมาเป็นคนไร้บ้านเพราะการงานอาชีพที่ไม่มั่นคงและรายได้น้อย
เมื่อเกิดวิกฤติทางเศรษฐกิจจึงไม่มีสิ่งใดมารองรับ ผลสำรวจจากงานวิจัยพบว่า คนไร้บ้านในพื้นที่กรุงเทพมหานครและพื้นที่ใกล้เคียง ก่อนมาเป็นคนไร้บ้านเคยประกอบอาชีพที่ไม่มั่นคง เช่น เป็นพนักงานทำความสะอาด คนขับรถ กรรมกรและช่าง พนักงานโรงงาน และรับจ้างทั่วไป เป็นต้น
2.ค่าที่อยู่อาศัยแพง ถูกไล่ที่หรือถูกยึดทรัพย์สิน
รายได้ที่ไม่เพียงพอ และราคาที่อยู่อาศัยที่แพงเกินไปส่งผลให้คนไร้บ้านได้ นอกจากนี้ คนบางคนกลายมาเป็นคนไร้บ้านเพราะถูกยึดที่อยู่ คนบางคนล้มป่วยและมีฐานะยากจนอยู่แล้ว ทำให้ไม่มีเงินจ่ายค่าบ้านขณะที่ป่วยไข้เป็นเวลายาวนาน ที่อยู่จึงถูกยึด และเมื่อไม่มีเงินจ่ายค่าเช่าล่วงหน้าให้กับที่อยู่ใหม่ จึงต้องกลายมาเป็นคนไร้บ้าน หรือราคาที่อยู่อาศัยที่แพงขึ้นเรื่อยๆ ก็ส่งผลให้คนบางคนไม่สามารถจ่ายค่าเช่าที่อยู่เดิมซึ่งพุ่งสูงขึ้น จึงต้องกลายมาเป็นคนไร้บ้าน
3.ความรุนแรงในครอบครัว (domestic violence)
การสำรวจเมื่อปี 2014 ใน 25 เมืองในอเมริกาพบว่า คนไร้บ้านร้อยละ 15 เคยเผชิญความรุนแรงในครอบครัวมาก่อน การหนีจากความรุนแรงในครอบครัวเป็นสาเหตุหลักสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ผู้หญิงและวัยรุ่นกลายมาเป็นคนไร้บ้าน ผู้ที่เคยเผชิญความรุนแรงมักตัดขาดจากคนใกล้ตัวที่ให้ความช่วยเหลือพวกเขาได้ เพราะพวกเขาพยายามจะหนีเอาชีวิตรอด ส่งผลให้กลายมาเป็นคนไร้บ้าน
งานวิจัยเกี่ยวกับคนไร้บ้านในกรุงเทพมหานครก็พบว่า คนไร้บ้านที่อยู่อาศัยในพื้นที่สาธารณะกว่าร้อยละ 52 มีปัญหาด้านครอบครัวมาก่อน เช่น ประสบกับความรุนแรงในครอบครัว หรือพ่อแม่เสียชีวิต ทำให้ไม่มีหลักพึ่งพิงและกลายมาเป็นคนไร้บ้าน
4.เปิดเผยตนกับครอบครัวว่าเป็น LGBTQ
กลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ โดยเฉพาะกลุ่มที่เป็นเยาวชน มีความเสี่ยงสูงที่จะกลายมาเป็นคนไร้บ้าน เมื่อเยาวชนหลายคนเปิดเผยตัวกับครอบครัวว่าเป็นเกย์ เลสเบี้ยน หรือคนข้ามเพศ และครอบครัวไม่ยอมรับ ในหลายครั้งครอบครัวก็ตัดขาดกับกลุ่มคนเหล่านี้และไล่พวกเขาออกจากบ้าน หลายคนไม่มีที่ไป จึงต้องกลายมาเป็นคนไร้บ้าน
5.แยกทางกับคนรักหรือคนรักเสียชีวิต
การแยกทางกับคนรักเป็นเรื่องเจ็บปวด และเจ็บปวดมากยิ่งขึ้นอีกสำหรับคนที่พึ่งพิงคนรักในเรื่องที่อยู่อาศัย คนบางคนอาศัยอยู่กับคู่รักและเมื่อความสัมพันธ์จบลงก็ไม่มีที่ไป หรือคนบางคนซึ่งพึ่งพิงคู่รักในการหารายได้มาเป็นเวลานาน เมื่อคู่รักเสียชีวิตลงจึงไม่มีที่พึ่งพิงและตนเองก็ไม่ได้มีหนทางในการหารายได้ จึงต้องกลายมาเป็นคนไร้บ้านในที่สุด
5.ปัญหาสุขภาพกายและปัญหาทางจิต
ในกรณีของอเมริกา ปัญหาสุขภาพที่เกิดขึ้นอย่างกะทันหันสามารถทำให้คนหลายคนกลายเป็นคนไร้บ้าน เพราะเงินเก็บที่มีอยู่ถูกนำไปจ่ายค่ารักษาพยาบาล หรือหากสุขภาพเปลี่ยนแปลงไป ล้มป่วย หรือพิการและไม่สามารถทำงานหาเงินต่อไปได้ เช่นนี้ก็ส่งผลต่อการเป็นคนไร้บ้าน
การป่วยทางจิตก็เช่นกัน ในหลายๆครั้งคนป่วยทางจิตและไม่สามารถทำงานหาเลี้ยงตนเองได้ ส่งผลให้กลายมาเป็นคนไร้บ้าน หรือคนไร้บ้านบางคนก็มีปัญหาทางจิตเหตุเพราะความเครียดที่ต้องประสบพบเจอในฐานะคนไร้บ้าน
การกลายมาเป็นคนไร้บ้านมีสาเหตุมาจากเหตุที่ว่ามาข้างต้นและอื่นๆอีก บ่อยครั้งสาเหตุเหล่านั้นก็พัวพันกันมากกว่าจะเป็นแค่สาเหตุใดสาเหตุหนึ่ง แต่เรากล่าวได้อย่างเต็มปากเต็มคำว่านี่คือปัญหาเชิงโครงสร้าง เพราะเราไม่มีที่อยู่อาศัยราคาถูก (affordable housing) มากเพียงพอมารองรับผู้มีรายได้น้อย และไม่มีโครงสร้างสังคมมาให้ความช่วยเหลือผู้ที่ประสบกับความรุนแรงในครอบครัว
อ้างอิง:
https://nlchp.org/wp-content/uploads/2018/10/Homeless_Stats_Fact_Sheet.pdf
https://www.homelesshub.ca/about-homelessness/homelessness-101/causes-homelessness