ในวันที่อังคารที่ผ่านมา (20 เมษายน 2021) ผู้พิพากษาศาลส่วนกลางแห่งสหรัฐฯ (federal judge) มีคำสั่งให้รัฐบาลท้องถิ่นนครลอสแอนเจลิสจัดหาที่พักสำหรับคนไร้บ้านในย่าน Skid Row ซึ่งประชากรส่วนมากในย่านนั้นคือคนไร้บ้าน และถือว่าเป็นชุมชนคนไร้บ้านที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในสหรัฐ ให้เสร็จสิ้นภายใน 180 วัน
(ที่มาของภาพ: The Guardian)
เพราะประชากรส่วนมากในย่าน Skid Row คือคนไร้บ้าน และถือว่าเป็นชุมชนคนไร้บ้านที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในสหรัฐ ส่วนมากจึงมีรายได้ต่ำกว่าเส้นแบ่งความยากจน (poverty line)
David O Carter ในฐานะผู้พิพากษาศาลส่วนกลางของคดีนี้ ได้วิจารณ์อย่างรุนแรงถึงการไร้ความสามารถในการจัดการปัญหาคนไร้บ้านของทางการ
“ทุกคำสัญญา คำพูด และการกระทำใดๆ ไม่อาจปกปิดความจริงอันน่าละอายของวิกฤตการณ์ครั้งนี้ได้ ปีแล้วปีเล่าที่ชาวลอสแอนเจลิสต้องไร้บ้านมากขึ้นและพวกเขาต้องนอนตายกันบนถนนมากขึ้น” Carter แถลงไว้ในคำสั่งก่อนชี้ขาดตัดสินคดี (preliminary injunction) เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา
ทั้งนี้ Carter ได้สั่งให้ทางการจัดหาที่พักสำหรับเด็กและผู้หญิงที่ไร้บ้านใน Skid Row ให้เสร็จสิ้นภายใน 90 วัน และให้ดำเนินการจัดหาที่พักให้คนไร้บ้านทุกคนใน Skid Row ให้เสร็จสิ้นก่อนกลางเดือนตุลาคม 2021 นี้
นอกจากนี้ Carter ยังให้อำนาจผู้ตรวจการเมืองในการตรวจสอบงบประมาณที่ถูกใช้จ่ายไปในช่วงหลายๆ ปีก่อนหน้านี้ในประเด็นที่เกี่ยวกับการจัดการปัญหาคนไร้บ้าน โดยเฉพาะกองทุนที่ตั้งขึ้นในปี 2016 ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างบ้านจำนวน 10,000 หลังในช่วง 10 ปีนี้ โดยที่โครงการการสร้างบ้านนี้เหมือนจะไม่ได้รับการพัฒนาเท่าที่ควร
จนถึงเดือนมกราคมปี 2020 เขตเทศบาลนครลอสแอนเจลิสมีคนไร้บ้านมากกว่า 66,400 คน โดยที่คนไร้บ้านส่วนมากมักจะรวมตัวกันอยู่ในเขต Skid Row จนกลายเป็นที่คุ้นชินสายตาของคนในลอสแอนเจลิส ซึ่งเป็นเมืองที่มีประชากรมากที่สุดเป็นอันดับสองของสหรัฐฯ
Skip Miller อัยการประจำเทศบาลนครลอสแอนเจลิสเห็นว่าคำสั่งของผู้พิพากษานั้น เกินขอบเขตไปมากกว่าสิ่งที่โจทก์หรือผู้ฟ้องนั้นร้องขอในคำสั่งก่อนชี้ขาดตัดสินคดี (preliminary injunction) และเขากำลังหาวิธีการที่เป็นไปได้ในการขออุทธรณ์คำสั่งนี้
Eric Garcetti นายกเทศมนตรีนครลอสแอนเจลิสแถลงต่อผู้สื่อข่าวว่า ทั้งตัวเขาและผู้พิพากษาต่างเห็นพ้องต้องกันถึงความเร่งด่วนในการแก้ปัญหาคนไร้บ้าน และการลงทุนเพื่อแก้ไขปัญหาคนไร้บ้านนี้ไม่อาจรอคอยได้อีก ในขณะเดียวกัน เขาปฏิเสธที่จะให้ความเห็นต่อประเด็นที่ผู้พิพากษาได้วิจารณ์ และเน้นย้ำว่าการอนุมัติงบประมาณจำนวนมากเพื่อแก้ไขปัญหานี้ยังต้องขึ้นอยู่กับสภาท้องถิ่นของเมืองว่าจะให้การอนุมัติข้อเสนอของเขาในการแก้ปัญหานี้หรือไม่
การฟ้องร้องต่อศาลส่วนกลางในครั้งนี้เกิดขึ้นเมื่อปี 2020 ที่ผ่านมา ด้วยการนำของกลุ่มเจ้าของธุรกิจ ผู้พักอาศัย และผู้นำชุมชนในนาม LA Alliance for Human Rights พวกเขาพุ่งประเด็นการกล่าวหาทางการนครลอสแอนเจลิสว่า ทางการไม่สามารถแก้ไขปัญหาที่คนไร้บ้านต้องเผชิญ ไม่ว่าจะเป็นความหิวโหย ภัยจากอาชญากรรม รวมถึงการแพร่ระบาดของ COVID-19
“คำสั่งจากศาลส่วนกลางถือเป็นการลงมติไม่ไว้วางใจในตัวนายกเทศมนตรีของ LA สภาท้องถิ่นรวมถึงทางการ” LA ทั้งหมด Daniel Conway ที่ปรึกษาของ LA Alliance for Human Rights กล่าว
ในคำสั่งที่เขียนโดยผู้พิพากษา Carter ประกอบไปด้วยการสอดแทรกประวัติศาสตร์ของการไร้บ้านที่ย้อนไปตั้งแต่สมัยการค้าทาส การจำกัดบริเวณที่อยู่คนผิวสีและคนผิวขาว หรือการจัดบริเวณพื้นที่เพื่อการกีดกันคนผิวสีการเข้าถึงทรัพยากรสาธารณะโดยคนผิวขาว ทั้งหมดล้วนประวัติศาสตร์ของคนผิวสีที่ถูกกดขี่ในสหรัฐฯ
“Carter สามารถสอดแทรกและร้อยเรียงประวัติศาสตร์การเหยียดเชื้อชาติและนโยบายการเลือกปฏิบัติ และเชื่อมโยงเรื่องเหล่านี้ไปสู่การชี้ให้เห็นถึงความล้มเหลวของนโยบายภาครัฐในวันนี้ได้ ทั้งหมดมันช่วยขับเน้นให้เห็นถึงความผิดพลาดของรัฐบาลท้องถิ่นที่ไม่สามารถจัดการปัญหาคนไร้บ้านได้ยั่งยืนในรอบหลายสิบปีที่ผ่านมา” Conway กล่าว
Gary Blasi ศาสตราจารย์กิตติคุณด้านกฎหมายประจำมหาวิทยาลัยแห่งแคลิฟอร์เนีย ลอสแอนเจลิส เห็นด้วยกับการเขียนสำนวนที่ช่วยชี้ให้เห็นถึงความล้มเหลวของนโยบายสาธารณะและขับเน้นให้เห็นถึงผลกระทบต่อประชาชนที่มีฐานะยากจนและเป็นคนไร้บ้าน
อย่างไรก็ตาม Blasi เห็นว่า คำสั่งของ Carter เองก็ยังดูเหมือนจะยังคิดได้ไม่ครบทุกมุมเท่าใดนัก และชี้ชวนให้เห็นถึงความสับสนในสำนวนคำสั่ง เช่น สิ่งที่ Carter นิยามว่าเป็นที่พัก (shelter) เพราะสิ่งที่จำเป็นจริงๆ นั่นคือที่พักอาศัยในระยะยาว (long-term housing) ไม่ใช่ที่พักชั่วคราว (temporary shelter) ที่หลายกรณี ก็ดูแย่กว่าการอยู่เป็นแคมป์เสียอีก
ผู้สนับสนุนการต่อสู้เรื่องของคนไร้บ้านจำนวนหนึ่งเห็นว่า LA ให้ความสำคัญกับการจัดหาที่พักแบบถาวรให้มากกว่าที่จะหาที่พักชั่วคราวไปเป็นการเฉพาะหน้า
“สิ่งที่เรากังวลนั่นคือ นักการเมืองจะใช้การต่อสู้คดีความครั้งนี้เป็นเครื่องมือในการให้ความชอบธรรมที่จะลงทุนในการจัดการที่พักแบบฉุกเฉิน แทนที่จะจัดหาเป็นการถาวรหรือในระยะยาว” ศูนย์ให้ความช่วยเหลือทางกฎหมายของลอสแอนเจลิสและเครือข่ายพลเมืองนครลอสแอนเจลิสกล่าวไว้ในแถลงการณ์ต่อคำสั่งครั้งนี้
คำสั่งนี้ออกมาหลังจากที่ทางการนครลอสแอนเจลิสและสำนักงานตำรวจแห่งนครลอสแอนเจลิสถูกวิจารณ์อย่างมากในกรณีการขับไล่ชุมชนผู้ไร้บ้านที่พำนักอยู่ในสวนสาธารณะ Echo Park Lake เมื่อปลายเดือนมีนาคม 2021 ที่ผ่านมา
ที่มา: Judge orders Los Angeles to shelter all homeless Skid Row residents – The Guardian